Plastic, en met name plastic boodschappentassen voor eenmalig gebruik, zijn een groot probleem voor het milieu. Het grootste deel van het geproduceerde plastic bestaat nog steeds, en ja, het is een probleem dat mensen nog vele eeuwen zal overleven.
Geschiedenis van het gebruik van plastic zakken
Plastic zakken zijn een relatief nieuw item in supermarkten. Ze werden pas in het begin van de jaren zestig geproduceerd en werden pas in 1982 algemeen gebruikt in supermarkten, zo meldt National Geographic. De veelzijdigheid van plastic in combinatie met de lage kosten heeft geresulteerd in een overvloedig gebruik en overconsumptie. Zakken die na slechts één gebruik worden weggegooid, zijn een groot milieuprobleem geworden.
Plastic is nu overal
The Guardian rapporteerde uit 2016 een wetenschappelijk onderzoek waarin de enorme omvang van de plasticvervuiling werd geschat. Uit het onderzoek blijkt dat geen enkele hoek van de wereld meer vrij is van plastic afval en dat het milieu niet langer als gezond kan worden beschouwd. Zelfs de Arctische gebieden zijn vervuild door plastic, net als de oceanen en de oceaanbodem. Het effect van plastic op het milieu is zo ernstig dat de wetenschappers van mening zijn dat plastic "nu moet worden beschouwd als een marker voor een nieuw tijdperk" in het geologische leven van de aarde. Ze ontdekten dat plastic tassen en bekers voor eenmalig gebruik de belangrijkste vervuilers zijn. Het huidige tijdperk zou wel eens het ‘tijdperk van plastics’ kunnen worden genoemd vanwege het negatieve effect van plastic en het feit dat de afbraak ervan langzaam gaat, waardoor het ervoor zorgt dat ze heel lang intact zullen blijven op stortplaatsen en op de oceaanbodems.
De productie, het gebruik en het afval van plastic zakken spelen allemaal een rol bij de gecreëerde milieuproblemen.
Productieproces veroorzaakt problemen
Het maken en vervaardigen van plastic zakken veroorzaakt vanaf het begin problemen.
Onduurzaam gebruik van hulpbronnen
Plastic zakken worden over het algemeen gemaakt van derivaten van fossiele brandstoffen zoals aardgas en aardolieproducten. In een rapport van het Worldwatch Institute uit 2015 wordt opgemerkt dat 4% van de aardoliebronnen in de wereld worden gebruikt als grondstof en nog eens 4% als energie om deze te produceren.
Elk jaar zijn bijna 12 miljoen vaten olie nodig om de jaarlijkse aanvoer van plastic zakken in de VS te produceren, schrijft Center for Biological Diversity. Omdat er maar heel weinig plastic tassen worden gerecycled, is het noodzakelijk om voortdurend nieuw plastic te produceren. Dit is een enorme aanslag op een niet-hernieuwbare hulpbron die miljoenen jaren nodig heeft om zich te vormen. Bij dit gebruik zullen de beschikbare aardolievoorraden spoedig opraken, wat gevolgen zal hebben voor veel industrieën en aspecten van het leven die afhankelijk zijn van aardolie.
Fabricage is vervuilend
De winning van de grondstoffen, het transport ervan en het eigenlijke productieproces zijn allemaal belangrijke bronnen van lucht-, water- en landvervuiling. Fossiele brandstoffen worden diep in de aarde gevonden en de winning ervan is een grote operatie. Deze verschillende processen hebben verschillende gevolgen
- Fracken voor aardgas impliceert het gebruik van gevaarlijke chemicaliën en grote hoeveelheden water. Hierdoor wordt water omgeleid dat nodig is voor ander gebruik, en de toegevoegde chemicaliën kunnen in scheuren sijpelen en de grond vervuilen en in waterreservoirs terechtkomen.
- Het boren naar olie kan de vernietiging van bossen en mariene habitats veroorzaken, met gevolgen voor de daarmee samenhangende wilde dieren. De hoeveelheid boringen is enorm: elk jaar worden er 50.000 nieuwe putten gegraven, wat aanzienlijke ontbossing veroorzaakt.
Bij de productie van kunststoffen worden giftigere chemicaliën gebruikt, zoals benzeen en vinylchloride, die vrijkomen tijdens het fabricageproces en de lucht vervuilen. Het verbranden van fossiele brandstoffen leidt tot broeikasgasemissies die op hun beurt leiden tot klimaatverandering.
Hoeveelheden gebruikte en weggegooide plastic zakken
Het aantal geproduceerde plastic tassen is in de loop der jaren toegenomen, waarbij veel van de tassen voor eenmalig gebruik in veel supermarkten en winkels gratis worden weggegeven omdat ze goedkoop zijn. In 2002 werden er jaarlijks in totaal vijf biljoen plastic tassen geproduceerd. Hiervan waren een biljoen tassen voor eenmalig gebruik. Ontwikkelde landen zoals de VS en Europa consumeren 80% van de mondiale productie van plastic zakken. Alleen al de VS gebruiken elk jaar 100 miljard plastic zakken.
Recyclingpotentieel van verschillende kunststoffen
Plastic tassen na gebruik worden niet altijd geaccepteerd bij plastic prullenbakken langs de stoeprand. De Environmental Protection Agency (EPA) schrijft deze onwil toe aan het feit dat ze machines zouden kunnen verstoppen en ontregelen. Voor veel huishoudens is het dus een probleem om gemakkelijk plekken te vinden waar plastic zakken kunnen worden weggegooid.
Wat de verwarring nog groter maakt, zijn de verschillende materialen waaruit de tassen bestaan. De dikkere zakken zijn gemaakt van polyethyleen met hoge dichtheid (HDEP of 2 plastic), maar de dunnere zakken, die bijvoorbeeld worden gebruikt voor producten, zijn gemaakt van polyethyleen met lage dichtheid (LDEP of 4 plastic). Plastic films kunnen worden gemaakt van zowel materiaal als lineair polyethyleen met lage dichtheid (LLDEP) volgens een rapport van de American Chemistry Council (ACC) (pag. 1)
Deze typen hebben een ander proces nodig om het materiaal te recyclen en terug te winnen. Daarom zijn niet alle tassen welkom bij recyclingcentra en is deze situatie net begonnen te verbeteren. HDEP-kunststoffen of de dikkere zakken worden gemakkelijk geaccepteerd voor recycling. De collectie van de LDEP-collectie slaat de laatste tijd steeds meer aan in de grotere steden, aldus Columbia University. Beide soorten plastic hebben vele honderden jaren nodig om te ontbinden.
Recycling van plastic zakken
De verschillende wetten en faciliteiten die beschikbaar zijn voor de inzameling en recycling van plastic zakken en films in de VS zorgen ervoor dat het recyclingpercentage verschilt. Rensselaer County merkt op dat in sommige gebieden slechts 1% van de gebruikte tassen wordt geretourneerd.
De hoeveelheden plastic die worden gerecycled neemt in de VS geleidelijk toe. Over het geheel genomen hebben de VS in 2005 een recyclingpercentage van plastic zakken van minder dan 5% bereikt, aldus de National Resource Defense Council. In 2014 werd 12,3% van de plastic zakken, wikkels en zakken gerecycled van de in totaal 4050.000 ton producten die volgens de EPA zijn vervaardigd (pag. 13). Al het gerecyclede materiaal kan echter niet als bespaard materiaal worden beschouwd.
Dit wordt gevolgd door het herstelproces. Van de 1,2 miljard pond aan tassen en omhulsels die in 2015 werden ingezameld voor recycling, werd 48% van het materiaal teruggewonnen in de VS en de overige 52% werd naar China geëxporteerd voor verwerking volgens het ACC-rapport (pag. 2). Het teruggewonnen plastic wordt gebruikt om plastic timmerhout, folie, platen, landbouwproducten en meer te maken (pag. 8).
Burgers moeten proactief zijn
In het licht van het ontbreken van een uniform georganiseerde inzameling van plastic zakken in de VS, adviseert de EPA mensen om contact op te nemen met hun lokale overheidsinstanties om erachter te komen of ze plastic zakken in plastic inzamelbakken aan de straatkant kunnen deponeren. De EPA raadt aan de zakken vast te binden om te voorkomen dat ze rondvliegen en ze in verzamelbakken buiten supermarkten en winkels te deponeren. Veel supermarkten hebben aparte inzamelbakken voor plastic zakken, wikkels en films.
Mensen kunnen ook de recyclingzoeker van Earth 911 gebruiken om de dichtstbijzijnde recyclingfaciliteit voor de verschillende soorten plastic zakken te vinden.
Milieueffecten van plastic zakafval
De meeste tassen voor eenmalig gebruik worden alleen gebruikt om producten en boodschappen naar huis te vervoeren en vervolgens weggegooid, wat leidt tot enorme hoeveelheden plastic afval. Omdat het grootste deel van het gebruikte plastic wordt weggegooid en slechts een klein deel wordt gerecycled, is het probleem alleen maar groter geworden.
Verbranding vervuilt de lucht
Columbia University ontdekte dat 7,7% van het plastic wordt verbrand voor energie. Hierdoor komen echter dioxines, een langdurige persistente organische verontreinigende stof (POP), in de lucht terecht die schadelijk is voor mensen en dieren in het wild, meldt het National Institute of Environmental He alth Science. Al het andere plastic bestaat nog steeds op stortplaatsen of in de oceanen.
Plastic op stortplaatsen
Het grootste deel van de plastic zakken belandt op stortplaatsen. Daar lekken chemicaliën zoals bisfenol A (BPA - een kankerverwekkende stof), bisfenol S (BPS) en bisfenol F (BPF) in de bodem en van daaruit in grondwaterreservoirs, waardoor deze vervuild raken. Omdat plastics niet snel verteren, kan deze vorm van land- en watervervuiling nog vele eeuwen voortduren.
Zwerfafval
Plastic zakken zijn licht en drijven in de lucht en het water. Illegaal zwerfvuil en tassen die uit stortplaatsen ontsnappen, hebben ertoe geleid dat ze overal aanwezig zijn. Plastic zakken komen vast te zitten in de toppen van bomen en waaien rond parkeerterreinen. Ze komen terecht in beken en rivieren en drijven uiteindelijk naar de oceanen. EcoWatch meldt dat 46% van al het plastic kan drijven en dat geldt ook voor tassen, vooral de dunne LDEP-zakjes.
Oceaanvervuiling door plastic zakken
De vervuiling van de zee door plastic, inclusief tassen, en de negatieve gevolgen voor dit ecosysteem zijn een van de belangrijkste milieuproblemen bij het gebruik van plastic tassen. Earth 911 beschouwt plastic zakken als de belangrijkste bron van afvalvervuiling in de oceaan.
Plastic zakken in oceanen kunnen veel effecten hebben:
-
Dolfijn en plastic zak Het gif in plastic kan de zeedieren schaden. Ook voor dieren kan de tas voor problemen zorgen. Sommige zeezoogdieren raken verstrikt in de zakken en kunnen niet naar de oppervlakte komen om te ademen en verdrinken. Soms krijgen dieren, vogels of vissen stukjes plastic zak binnen die hun spijsverteringsstelsel blokkeren en ervoor zorgen dat ze sterven.
- Plastic ontleedt niet, maar wordt door foto afgebroken tot kleine stukjes. Deze stukjes zien eruit als voedsel en worden dus opgegeten door de kleine vissen onderaan de voedselketen in de oceanen. Vervolgens eten grotere vissen en andere zoogdieren dit plastic en de bijbehorende gifstoffen hopen zich daarin op. Deze plastic stukjes komen uiteindelijk in het voedsel van mensen terecht of vervuilen het zout dat voor menselijke consumptie wordt gewonnen, aldus Scientific American.
- Hetzij door verstrikking, hetzij door de consumptie van plastic: "Elk jaar worden een miljoen zeevogels en 100.000 zeezoogdieren gedood", meldt Ecowatch.
- De drijvende zakken hopen zich op en worden toegevoegd aan andere plastic voorwerpen die gyres vormen. Er zijn vijf enorme vuilnisbelten in de Stille Oceaan. Deze worden in de loop der jaren steeds groter en in 2016 was "The Great Pacific Gyre" 386.000 vierkante mijl breed, met een omtrek of buitencirkel van 1.351.000 vierkante mijl volgens The Guardian.
Vermijd het gebruik van plastic boodschappentassen
Honderdvijfendertig steden en provincies in 18 staten in de VS hebben plastic tassen verboden vanwege bezorgdheid over de milieu-impactrapporten van Scientific American. Om plastic zakken te verminderen, kunnen mensen herbruikbare stoffen zakken meenemen of lokale winkels aanmoedigen om de recyclingmogelijkheden te vergroten. Daarnaast ligt de nadruk op het vinden van alternatieven voor plastic tassen gemaakt van fossiele brandstoffen, zoals bioplastics. Het probleem met plastic tassen is ontstaan door de overconsumptie ervan in de afgelopen veertig jaar. Vóór de komst van de plastic zak regelden mensen het goed. Om de levensstandaard te behouden zouden nieuwe commerciële innovaties dit gemakkelijk kunnen vervangen, net zoals auto's op alternatieve brandstof de oude benzinemodellen vervangen.
