De geschiedenis van volksdans gaat enkele eeuwen terug, hoewel er heel weinig details bekend zijn over de oorsprong ervan. Hoewel niemand echt zeker weet hoe volksdansen er tweeduizend jaar geleden uitzag, zijn historici ervan overtuigd dat het toen al bestond. Omdat volksdansen zeer traditioneel zijn en door de generaties heen worden onderwezen, verloopt de evolutie van het genre traag, aangezien verschillende culturele groepen hun inventarissen van culturele dansen bewaren.
Oorsprong van volksdansen
Culturele dansen ontstonden met een sociale functie, waarbij recreatie werd verweven met feesten en belangrijke landbouwevenementen. Hoewel veel groepen tegenwoordig volksdansen op het podium uitvoeren, was de ontstaansgeschiedenis van volksdansen tot halverwege de 20e eeuw voor het grootste deel niet-performatief. Hoewel exotische dansen eind 19e en begin 20e eeuw populair werden in Europa, hadden de artiesten die volksdansen uit hun eigen cultuur uitvoerden op podia in Parijs en Londen het sociale aspect uit het genre verwijderd.
Naast het sociale karakter van de dans waren er vaak speciale kostuums aanwezig. Zowel in de kostuums als in de muzikale ritmes die de verschillende culturele dansen dicteerden, is het bewijs van een diepe, langzaam evoluerende culturele traditie duidelijk aanwezig. Vanwege het geïsoleerde karakter van de regio's in de wereld tot de vorige eeuw, zijn er in verschillende regio's van de wereld veel verschillende vormen van volksdans ontstaan. Volksdansen uit India ziet er heel anders uit dan volksdansen uit Mexico, maar v alt allemaal onder de overkoepelende term volksdansen omdat het sociaal van aard is en doordrenkt is van traditie in plaats van een cultuur van innovatie.
Latijns-Amerikaanse volksdans
Met invloeden uit inheemse culturen en Europese en Afrikaanse immigranten waren Latijns-Amerikaanse dansen vanaf het begin divers. Terwijl de inheemse dansen van de Peruanen en de Brazilianen puur van stijl waren, zijn de volksdansen die we nu uit de regio herkennen allemaal representatief voor een versmolten stijl. De Samba heeft Afrikaanse invloeden, terwijl Mexicaanse dansen werden beïnvloed door Spaanse ritmes en bewegingsstijlen. Sinds de jaren 1900 zijn veel volksdansen uit deze regio geëvolueerd naar sociale dansen met een performatief doel, zoals de Samba.
Britse volksdans
In Groot-Brittannië hebben zich in de loop der jaren veel dansvormen ontwikkeld, die nog steeds aanzienlijk aanwezig zijn in de moderne danswereld.
Verstopping
Verstopping begon, net als bij tapdansen, in Wales en migreerde in de 15e eeuw naar Engeland. Hoewel de Welshe en Engelse versies stilistisch verschillend zijn, en beide verschillend van de Ierse hardschoendans, Amerikaanse clogging en Amerikaanse tapdansen, bestaan er veel parallellen. Clogging begon als een vrij ongeraffineerde dansvorm (het werd door velen 'flat-footing' en 'stomping' genoemd) en is geëvolueerd naar een inventaris van stappen die preciezere bewegingen vereisen en complexe ritmes genereren.
Meiboom
De Maypole-dans wordt vaak gedanst op May Day in Engeland en wordt soms ook onderwezen op Amerikaanse basisscholen. De meiboom zelf is een hoge paal versierd met bloemenslingers, vlaggen en slingers. Linten worden vervolgens aan de paal of aan een kleinere vastgemaakt, en iedereen pakt er een terwijl ze rond beginnen te dansen. De dans is vooral populair bij kinderen.
Ierse dans
De meest actuele prestatie uit de volksdansgeschiedenis is te vinden in de Ierse stepdans, die halverwege de jaren negentig populair werd door liveoptredens als Riverdance. Hoewel de choreografie ver terug in de tijd dateert, zijn dansliefhebbers dol op de moderne tegenhanger ervan, en vaak visualiseren we kinderen in traditionele Ierse klederdracht die ritmisch met hun voeten stampen als we aan volksdans denken.
Oosterse volksdans
In het Midden- en Verre Oosten zijn verschillende soorten culturele dans geëvolueerd. Van Koreaanse zwaarddansen tot Iraanse culturele dansen, deze uitgestrekte regio heeft ook een rijke verscheidenheid aan volksdansen.
Perzische dans
Traditionele Perzische of Iraanse muziek begon zich kort na het jaar 0 te ontwikkelen en werd de basis voor verschillende muziekscholen, en dus bewegingsscholen. Vroege Iraanse muziek kan worden onderverdeeld in de tradities van Bagdad en Cordoba, die elk hun eigen specifieke dansen ontwikkelden. De Cordoba-stijl reisde naar Europa (Spanje) en legde de basis voor onder andere flamencodansen.
In verschillende regio's van Perzië ontstonden verschillende stijlen, zoals de Koerdische lijndansen en de Qashqai-sjaaldansen. Historische gegevens over de tijdlijn van de ontwikkeling van deze dansen ontbreken grotendeels vanwege de twijfelachtige positie die dansen bekleedde in veel van de samenlevingen waar ze vandaan kwamen.
Bhangra-dans
In Zuidoost-Azië is een regio genaamd Punjab de bron van de verschillende stijlen van Bhangra-dans. Verschillende stijlen zijn in verschillende regio's ontstaan, maar het zijn allemaal volksdansen in de zin dat ze sociaal zijn, de kostuums traditioneel zijn en de stappen met slechts kleine wijzigingen door de generaties heen worden doorgegeven. Gekenmerkt door felgekleurde feestkleding en groepen mannen en vrouwen met hun eigen stijlen en passen, ontwikkelden Bhangra-dansen zich als een belangrijk cultureel element in Zuidoost-Azië.
Gemeenschappelijke grond
Volksdansen ontwikkelden zich parallel in meerdere delen van de wereld, en volksdansen uit Korea lijken in niets op volksdansen uit Brazilië. Wat al deze danstradities gemeen hebben is dat ze uitdrukking geven aan de culturele waarden en tradities van de regio waar ze vandaan komen, en dat ze een belangrijke artistieke en sociale functie vervullen voor de mensen uit diezelfde regio’s. Vanuit historisch perspectief ligt de nadruk op het behoud van tradities in plaats van het losbreken ervan. Om deze reden biedt volksdansen een unieke kans om terug te kijken in de tijd en de dansgeschiedenis, waarbij je gaandeweg waardering en kunstenaarschap cultiveert.
